Pay Piyasasında kapanış seansı, kapanış fiyatından işlemler ve tek fiyattan işlemler uygulamaları 2 Mart 2012 tarihinden itibaren devreye alınmıştır.
Kapanış seansı, normal seans sürecinden kalan tüm emirlerin aktarılması suretiyle, belirlenmiş zaman dilimi boyunca yeni emirlerin de herhangi bir eşleşme yapılmaksızın Sistem’e kabul edildiği ve bu süre sonunda en yüksek miktarda işlemin gerçekleşmesini sağlayan tek bir fiyat seviyesinin (Kapanış Seansı Fiyatı) hesaplanarak, tüm işlemlerin bu fiyat seviyesinden gerçekleştirildiği, tek fiyat yöntemiyle işlem yapılan seans bölümüdür.
Borsa yatırım fonları, varantlar, sertifikalar ile temerrüt işlem sıraları ve yeni pay alma hakları kapanış seansına dahil değildir.
Kapanış seansı aşamalarının süreleri ve saatleri aşağıdadır:
• Emir toplama aşaması – (4 dakika, 18:01 – 18:05)
• Fiyat belirleme ve kapanış seansı işlemleri aşaması – (2 dakika, 18:05 – 18:07)
• Kapanış fiyatından/ tek fiyattan işlemler aşaması – (2 dakika, 18:08 – 18:10)
Emir Toplama Aşaması (18:01 – 18:05) : Kapanış seansına dahil olan kıymetlerde bekleyen (pasif) emirlere ilaveten, kapanış seansında fiyat belirlemeye yönelik olarak yeni alış ve satış emirlerinin Sistem’e iletildiği ancak emirlerin eşleştirilmediği aşamadır. 4 dakikalık süre boyunca kapanış seansı için emir toplanmakta, iletilmiş emirler mevcut kurallar dahilinde değiştirilebilmekte yada iptal edilebilmektedir.
Emir toplama aşamasında açığa satış emri, limit emir, piyasa emri, piyasadan limite, KİE, dengeleyici emirler girilebilmektedir. Kotasyon emirleri girilebilir, değiştirilebilir, iptal edilebilir. Emirler üzerinde miktar ve fiyat değişikliği yapılabilir, emirlerin geçerlilik süreleri değiştirilebilir. Emirler iptal edilebilir. Özel işlem bildirimi yapılamaz. Denge (teorik eşleşme) fiyatı, miktarı ve denge fiyatından karşılanmayan emir miktarları yayımlanır.
Kapanış Fiyatı Belirleme ve Kapanış Seansı İşlemleri Aşaması (18:05 – 18:07): Bu aşamada, kapanış seansında emir toplanmış olan işlem sıralarında kapanış fiyatı belirlenmekte ve sonrasında belirlenen kapanış fiyatından işlemler gerçekleştirilmektedir. Sürekli işlemden aktarılmış emirler ile kapanış seansının emir toplama sürecinde Sistem’e iletilmiş emirler belirlenen kapanış seansı fiyatından eşleştirilmektedir. Belirlenen kapanış seansı fiyatı, ilgili işlem sırasının kapanış fiyatıdır. Bu aşamada yeni emir girişi yapılamamakta, bekleyen emirler değiştirilememekte, bölünememekte, iptal edilememektedir. Gerçekleşen işlemler ve kapanış seansı fiyatları, gerek temsilci ekranlarından gerekse veri yayın kuruluşları ekranlarından izlenebilmektedir.
Kapanış Fiyatından İşlemler Aşaması (18:08 – 18:10): ilgili kıymette en son gerçekleşen işlem fiyatı ile sınırlı olarak Sistem’e yeni emirlerin girilebildiği ve girilen yeni emirlerin Sistem’de kapanış seansında işlem görmediği için bu aşamaya aktarılmış kapanış seansı fiyatından beklemekte olan pasif emirlerle veya bu aşamada girilen emirlerle öncelik kuralları çerçevesinde karşılaşarak işlemlerin gerçekleştirildiği son aşamadır.
2 dakika sürmekte olan bu aşamada, Sistem’e girilebilecek yeni alış ve satış emirleri sadece gerçekleşen en son işlem fiyatından olabilmekte ve aynı fiyattaki bir pasif emir ile karşılaşması halinde öncelik sırasına göre işleme dönüşmekte, işlem görmemesi halinde öncelik kuralları çerçevesinde pasif emir olarak beklemektedir.
Son işlem fiyatından işlemlerin yapıldığı seans durumudur. Limit fiyatlı emirlere izin verilir (Fill and Kill ve Açığa satış emirleri dahil). Kotasyon emirleri girilebilir, değiştirilebilir, iptal edilebilir. Son işlem fiyatına eşit emirler üzerinde miktar artırma ve azaltma yapılabilir. Son işlem fiyatından farklı fiyatta bekleyen emirlerde miktar artırmaya izin verilmez, azaltmaya izin verilir.
Kapanış Seansında Fiyat Marjı Uygulaması
Kapanış seansında bir sermaye piyasası aracına girilen emirlerin fiyatları sermaye piyasası aracında gerçekleşen son normal emir işlem fiyatının ±%3’ünden daha fazla farklı olamaz; %3 marj uygulanarak bulunan üst fiyat, en yakın aşağı fiyat adımına; alt fiyat ise en yakın yukarı fiyat adımına yuvarlanarak belirlenir. Serbest marjlı payların kapanış seansında da son işlem fiyatına göre ±%3 fiyat marjı uygulanmaktadır.
Her ne kadar kapanış seansında ±%3 fiyat marjı uygulansa da bir sermaye piyasası aracında o gün için hesaplanan baz fiyata göre belirlenmiş ±%20’lik fiyat değişim sınırlarının dışında bir fiyattan kapanış seansında emir girilmesine izin verilmemektedir. Örneğin; bir payda o gün için baz fiyatın 3,00 TL, fiyat değişim sınırlarının ise 2,40 TL – 3,60 TL olduğu düşünüldüğünde; bu payın kapanış seansı öncesindeki son işlem fiyatı 3,58 ise ilgili payda kapanış seansında %3 marj kapsamında girilebilecek minimum emir fiyatı 3,48 TL, maksimum emir fiyatı ise 3,60 TL olabilecektir (% 20lik fiyat marjına göre hesaplanan günlük alt veya üst fiyat limiti geçilemez). Farklı marj uygulanan ISKUR.E gibi paylarda o gün geçerli olan fiyat limitleri dikkate alınır.
Bir sermaye piyasası aracının emir defterinde, kapanış seansına aktarılan emirler arasında son işlem fiyatının ±%3’ü içerisinde belirlenen kapanış seansı üst fiyat sınırından daha yüksek bir fiyattan alış emri veya kapanış seansı alt fiyat sınırından daha düşük bir fiyattan satış emri bulunuyorsa, bu sermaye piyasası aracında ilgili seansın baz fiyatına göre hesaplanmış o gün için geçerli olan fiyat değişim sınırları uygulanır (son işlem fiyatına göre ±%3 marj uygulanarak hesaplanan fiyat değişim sınırları kullanılmaz). Örneğin bir payda son işlem fiyatının 4,00 TL olduğu düşünüldüğünde kapanış seansındaki fiyat marjları 3,88 TL – 4,12 TL olacağından, kapanış seansına aktarılan emriler arasında 4,12 TL’den daha yüksek bir fiyattan alış emri veya 3,88 TL’den daha düşük bir fiyattan satış emri bulunuyorsa kapanış seansında ±%3 fiyat marjı uygulanmaz, sadece payın baz fiyatını esas alan ±%20 günlük fiyat değişim sınırları geçerli olur.