Top-down analiz, finansal analizin bir türüdür ve pazarın büyüklüğü ve payı ile başlayarak bir şirketin finansal performansını değerlendirir. Türkçe adı “yukarıdan aşağı analiz” olarak çevrilebilir. Bu yaklaşım, makroekonomik faktörlerin belirleyici olduğu sektörlerde yaygın olarak kullanılır.
Top-down analiz, bir şirketin ne kadar büyük bir pazarda faaliyet gösterdiğini ve ne kadar büyük bir paya sahip olduğunu gösterir. Diğer şirketlerle kıyaslamak için, aynı sektördeki benzer şirketlerin pazar payı ile karşılaştırılabilir. Bu veriler, yatırımcılara ilgili sektörlerdeki şirketlerin performanslarını karşılaştırmalarına yardımcı olur.
Top-down analizi yapmak için, öncelikle ilgilendiğiniz sektörün büyüklüğünü ve hangi şirketlerin pazar payına sahip olduğunu belirlemelisiniz. Daha sonra, bu şirketlerin finansal verilerini araştırıp kıyaslamalısınız. Bu veriler arasında gelir, net kar, FAVÖK (faiz, vergi, amortisman ve itfa öncesi kar) ve hisse başına kar gibi finansal göstergeler yer alır.
Top-down analizi kullanarak, yatırımcılar bir şirketin finansal performansını değerlendirebilir ve potansiyel yatırım fırsatlarını belirleyebilir. Örneğin, bir sektördeki büyüme potansiyeli yüksek bir şirketin, pazar payını artırması ve daha fazla kar elde etmesi beklenir. Bu nedenle, bu şirketin hisseleri yatırımcılar tarafından alınabilir. Ancak, bir sektördeki büyüme potansiyelinin düşük olduğu bir durumda, yatırımcılar bu sektördeki şirketlerin hisselerini satmayı tercih edebilirler.
Top-down analizi hesaplamak için birçok farklı yöntem kullanılabilir. Ancak, genellikle bu analiz, pazarın büyüklüğü ve şirketin pazar payı veya tahmini pazar payı arasındaki oranı hesaplayarak yapılır. Bu oran, şirketin pazarın ne kadarını kontrol ettiğini gösterir ve yatırımcılara şirketin performansının sektör ortalamasından daha iyi veya daha kötü olduğunu belirlemede yardımcı olur.
Dikkat edilmesi gereken en önemli nokta, bu göstergelerin yanıltıcı olabileceğidir. Bu nedenle, sadece bu göstergelere dayanarak alım-satım kararı vermenizi TAVSİYE ETMİYORUZ.