Bu yazıda size grafik tiplerini anlatıyorum. Grafiklerin tipleri eski borsa tüccarlarının ruh hallerini yansıtmaktadır, hepsi ihtiyaçtan doğmuş olup ataları çizgi grafiktir. Grafikler tiplerine göre bir çok bilgiyi sıkıştırılmış olarak içerebilirler. En yaygın kullanılan çizgi ve mum grafik olmasına rağmen, diğer grafikleride incelemenizi, hikayelerini öğrenmenizi tavsiye ederim.
Yazı boyunca tüm grafikler garanti bankasının fiyatlarını günlük olarak göstermektedir.
Bar Grafik
Bar grafiklerin gösterimi basittir. Her bir zaman aralığında bir dikey bar çizilir. Her barda bir sol çizgi ve bir sağ çizgi bulunur. Sol çizgi barın açılış fiyatını sağ çizgi kapanış fiyatını gösterir.
Barlar oluşurken belirlenen zaman içindeki en yüksek ve en düşük fiyatları arasına bir dikey çizgi çekilir ve bu çizginin soluna açılış, sağına kapanış kuyrukları eklenerek bir bar tamamlanır. Barların zaman aralığı grafiği günlük saatlik veya dakikalık gibi adlarla tanımlar.
Mum Grafik
Mum grafikler japon pirinç tüccarları tarafından 1600 lü yıllarda bulunmuştur. İsmi her bir fiyat diliminin tasarımının bir muma benzemesinden gelmektedir. Fiyatların açılış ve kapanışlarının yanı sıra yatırımcıların kararlarınada odaklanır.
Mumlar belirli zaman aralığındaki fiyatların tek bir çizgide sıkıştırılmış halidir. Kalınlıkları bir anlam taşımaz. Mumların ortalarında gölgeleri ya da başka bir deyimle fitilleri bulunur. Bu her fitilin üst ucu mumun temsil ettiği aralıktaki gördüğü en yüksek fiyat ve alt ucu gördüğü en düşük fiyatı gösterir. Her mumun gövdesi açılış ve kapanış fiyatı arasında çizilir.
Eğer bir mum açılış fiyatının üstünde kapandıysa yeşil ya da beyaz, açılış fiyatının altında kapandıysa kırmızı ya da siyah renkle gösterilir. Bu bilgi eşliğinde bir mum yeşilse gövdesinin altı açılış üstü kapanış fiyatını; bir mum kırmızı ise gövdesinin altı kapanış üstü açılış fiyatını gösterir. Yani mumları rengine göre yukarıdan aşağı ya da aşağıdan yukarı gidiyor diye yorumlamalısınız.
Mumların fitilleri olmak zorunda değildir. Eğer aşağı yönde gövdeden çıkan bir gölge (fitil) yoksa bu en düşük fiyatın mumun rengine bağlı olarak açılış ya da kapanış fiyatı olduğunu gösterir.
Mumun gövdesinin üstünde bir gölge (fitil) yoksa bu en yüksek fiyatın mumun rengine bağlı olarak açılış ya da kapanış olduğunu gösterir.
Mumun gövdesinin iki yönünde de fitil yoksa, işlemlerin o zaman diliminde açılış ve kapanış fiyatları arasında gerçekleştiği anlamına gelmektedir. Yine en yüksek ve düşük mumun rengine bağlı olarak açılış ve kapanış fiyatıdır.
Çizgi Grafik
Çoğu zaman dilimi için çok az veri taşıyan bir grafiktir. Sadece kapanış fiyatlarını gösterir. Bazı temel istatistik çalışmaları için anlamlıdır, temiz ve net görüntüsü piyasadaki yatırımcıların kararlarını anlama konusunda daha net bir fikir verir. Genelde iki farklı hisseyi kıyaslamak için kullanılır. RSI gibi bir çok indikatör çizgi grafik kullanır.
Yaygın kullanış kapanış fiyatları üzerinden olsada tik zaman diliminde (en küçük zaman dilimi yani her bir işlemin döküldüğü grafikte) çizgi grafik tüm piyasa verisini gösterebilir. Diğer zaman dilimlerinde aksi belirlenmedikçe o dilimin en son fiyatları ile grafik çizilir.
Renko Grafiği
Adını japonca renga kelimesinden alır. Renga tuğla demektir. Çok önemli bir özelliği zamandan bağımsızdır. Her bir tuğlanın oluşması için belirli bir fiyat hareketi gereklidir. Tuğlalar o fiyat hareketliliği gerçekleştiği zaman çizilir. Fiyat bir önceki tuğlayı belirlenen miktar kadar pozitif ya da negatif yönde geçerse yeni bir tuğla çizilir.
Gölge kısmı karışık: bir tuğla çizmek için belirli fiyatta bir değişim gerekli dedik yukarda eğer bir tuğla kadar düştü ise fiyat o tuğla hemen çizili lakin bir tuğla çizilene kadar fiyat diğer yönde hareket ediyorsa gölge o yöndeki hareket miktarını gösterir. Gölge varsa o yöndeki hareket tuğla oluşmadan önce olmuş demektir. Tuğla oluştuktan sonra gölgesi olamaz, tuğlanın tersi yönde tam bir hareket olursa gölge yerine yeni bir tuğla daha oluşacaktır ama bu hareket tam olmaz ve tuğlayla aynı yönde bir tam hareket gerçekleşirse yine gölgeli bir tuğla oluşacaktır.
Gölgeler çok önemlidir genelde trend döngülerinin sinyalcisi olarak kabul edilir.
Neden Renko grafiği yaygın değil bilinmemekle beraber çok kullanışlı ve uzun dönem yatırımcılar için ciddi avantajları olan bir grafik şeklidir.
Kagi Grafiği
Kagi grafiği trendleri ve pozisyon giriş çıkışlarını çok güzel belirleyen bir grafiktir. Kagi ince ve kalın çizgilerlede ifade edilebilmektedir. İnce bizim örneğimizde kırmızı, kalın çizgi ise yeşile karşılık gelmektedir. Eğer kullandığınız grafik yazılımında kalın ince methoduyla bir çizim yapılmıyorsa bu noktayı pas geçebilirsiniz.
Kagi çizerken bir değişim limiti belirlenmelidir. Genelde bu limit %4 olarak seçilir. Fiyat yükseldiği sürece %4 den büyük bir düşüş yaşanmaz ise grafik yeşil olarak yükselen yeni zirvelere kadar bir çizgi oluşturur. Sağdaki gibi
Takiben aşağı yönde %4 den büyük bir değişim gerçekleşirse grafik tekrar aşağı kırılır ama rengi henüz yeşil kalmaya devam eder.
Grafik bir önceki yatay çizginin altına inmedikçe yeşil kalmaya devam eder. Bu yeşil yatay çizgiler destek noktalarını belirtir ve takas stratejisi olarak yeşil kalan bir çizgi destek noktasını kırmadığı yani kırmızıya dönmediği sürece pozitif kalacağı yönündedir. Kırmızıya ilk destek noktasını kırmasıyla beraber döner.
Düşen piyasada, yani düşüş trendindeyken yatay kırmızı çizgiler direnç noktalarını gösterir. Bu noktalar kırılmadıkçakırmızı olarak hareketine devam edecektir. Bu noktaların kırılmasıyla grafik tekrar yeşile dönecek ve yükselen bir trendin başladığının sinyalini verecektir.
Sıfır ve Çarpı Grafiği
Kullanılan en eski grafiklerden biridir. Zaman dilimlerinden bağımsızdır. Her bir X ve O önceden belirlenmiş bir fiyat değişimini gösterir. Her bir kutu kendinden önceki fiyat aralığı geçilirse çizilir. X’ler yükselişi, O’lar düşüşü temsil eder. Yükseldiği sürece X’ler üst üste eklenir eğer belirli fiyat seviyesi aşağı yönde oluşursa yeni bir sütuna olar eklenmeye başlar.
Görsel olarak güçlü direnç ve destek noktalarını gösterir. Takasa bu seviyelerin kırılımında girilmesini öneren stratejiler bulunmaktadır. Fiyatın sıkışık olduğu dönemlerde grafik hareket etmez. Bu sayede tutarsız işlemlerden yatırımcıyı korur.
Baz Fiyat Grafiği
Baz Fiyat çizgisi grafiği, kendi belirlediğiniz baz bir fiyata göre çizgi grafiğini renklendiren bir yazılım özelliği, sunum şeklidir. Görsel olarak piyasanın yapısı hakkında fikir oluşturmanıza yardımcı olur. Çizgi grafikten farkı ayarlanabilir bir baz çizgisinin altında kalan kısmını kırmızı üstünde kalan kısmını yeşil göstermesidir.